انتظارات کودک ناشنوا از والدین

مطلبی که در زیر می‌خوانید درباره انتظارات کودکان ناشنوا از والدین خود است که از مجله تعلیم و تربیت استثنایی، شماره‌های 80 و 81 گرفته شده است. امید است این مقاله بتواند به والدینی که دارای فرزند ناشنوا هستند کمک کند تا رفتار درستی در قبال فرزندشان داشته باشند.
اساس یک جامعه سالم را خانواده سالم می‌سازد. هر کودکی در خانواده‌ای به دنیا می‌آید، بزرگ می‌شود و تکامل می‌یابد. این خانواده سالم است که انسان سالم پرورش می‌دهد. خانواده سالم، خانواده‌ای است که به نیازهای همه جانبه اعضای خود در گستره حیات توجه دارد و سعی می‌کند به انتظارها و نیازهای کودکان به شیوه‌های درست پاسخ دهد.
همه کودکان نیازهایی دارند، اما کودک استثنایی علاوه بر آن نیازها، دارای یک سری نیازهای ویژه است. خانواده، بیشتر نیازهای ویژه کودکان آسیب دیده‌ شنوایی را به ویژه در سال‌های پیش از دبستان برآورده می‌کند. برای برآورده‌ شدن این نیازها لازم است به نیازهای کل اعضای خانواده، فرهنگ خانواده، مذهب و پویایی‌های خانواده نیز توجه کامل شود. در سال‌‌های اخیر به دنبال گسترش روزافزون غربالگری شنوایی، لازم است مداخله بهنگام به صورت برنامه‌های ویژه‌ای برای کودکان آسیب دیده شنوایی و خانواده آنها صورت گیرد. مداخله‌های بهنگام باید شامل برنامه‌هایی برای حمایت از کودک، حمایت از والدین و حمایت از ارتباطات میان کودک و والدین باشد.
بیش از 90درصد کودکان آسیب دیده شنوایی در خانواده‌های شنوا به دنیا می‌آیند. از این رو یکی از اساسی‌ترین ارکان‌های هر نوع برنامه حمایت از والدین، ارائه اطلاعات مناسب و مورد نیاز خانواده‌ها است. همچنین باید از لحاظ هیجانی و احساس آنان را برای پذیرش واقعیت کم‌شنوایی فرزند آماده کرد. برنامه‌های مناسب مداخله و حمایت بهنگام سبب رشد شناختی، اجتماعی و سلامت عمومی کودکان کم‌شنوا می‌شود و کیفیت زندگی و تعاملات اجتماعی آنها را به میزان بسیار زیادی بهبود می‌بخشد (گروه آموزش و مهارت انگلستان، 2003؛ انجمن ملی کودکان ناشنوا، 2003). خانواده دارای کودک ناشنوا غالباً انتظاراتی از فرزند خود دارد اما داشتن انتظار از کودک، بدون توجه به مسئولیت‌ها و نقش‌های خانواده، انتظاری عبث و بیهوده است.
در مکتب اسلام، انتظارها، تکالیف، حقوق و وظایف انسانها دوجانبه و متقابل است. از این رو شایسته است هر پدر و مادری صادقانه از خود سؤال کند من چگونه پدر و مادری هستم؟‌آیا من به همه نیازهای فرزندم واقفم؟ آیا من می‌دانم فرزندم از من چه انتظارهایی دارد؟
ناشنوایی، این معلولیت پنهان به ویژه از لحاظ ناتوانی‌های ارتباطی که به همراه می‌آورد، نیاز به مداخله‌ها و توان‌بخشی ویژه‌ای دارد که در سال‌های نخست، بار این مسئولیت بیش از همه بر دوش والدین است. در این مقاله سعی شده است این نیازها از زبان یک کودک آسیب دیده شنوایی به گونه‌ای ساده ارائه شود.
الف) انتظارهای کلی و اساسی

پدر و مادر عزیز، فرزند ناشنوای شما انتظار دارد:
* در ارتباط با آموزش و پرورش او احساس مسئولیت کنید.
* به نیازها و انتظارهای او توجه کنید و پاسخ مناسب دهید.
* هرچه سریع‌تر اقدامات توان‌بخشی و مداخله‌ای لازم را برای او آغاز کنید
* از او در حد توانایی و وسعش انتظار داشته باشید.
* با او متناسب با سن، جنس و محدودیت‌هایش رفتار کنید.
* از کار با او خسته نشوید.
* او را همان گونه که هست بپذیرید.
* اعتماد به نفس او را تقویت کنید.
* توصیه‌های مربیان و متخصصان را در منزل و در همه موقعیت‌های زندگی در نظر بگیرید.
* به توانایی‌های او تکیه کنید، نه به ناتوانی‌هایش.
* به او اعتماد کنید.
* نگران آینده‌ی او نباشید و به خدا توکل کنید.
* فرصت‌ها، امکانات و شرایط مناسب را برای رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه او فراهم کنید.
* او را زیاد در آغوش بگیرید، نوازش کنید و مورد محبت قرار دهید.
* به وضع ظاهری و لباس او توجه کنید.
* او را لوس نکنید و ادب و تربیت او را در نظر داشته باشید.

ب) انتظارهای عاطفی و روانی

کودک ناشنوای شما انتظار دارد:
* به احساس‌ها و عواطف او توجه کنید و آنها را بپذیرید.
* در مورد احساس‌های مختلف مثل شادی، غم، حسد، کینه، محبت، تأسف، نگرانی و... با او صحبت کنید.
* سعی کنید احساس‌ها را به صورت نقاشی و با تصاویر به او نشان دهید.
* به او یاد بدهید بتواند احساسش را در چهره خود نشان دهد.
* به او نشان دهید چگونه می‌تواند بدون آسیب زدن و ایجاد ناراحتی برای دیگران، احساسش را بروز دهد.
* به او کمک کنید شیوه‌های ابراز احساسات را بشناسد (بنویسد، با کسی حرف بزند، نقاشی کند، جست و خیز کند، گریه کند و...)
* همواره به او افتخار کنید و بگویید از داشتن فرزندی مانند او احساس غرور می‌کنید.
* محیطی به دور از اضطراب برایش فراهم کنید.
* در حد اعتدال به او محبت کنید.
* اجازه دهید برای برخی موارد خودش تصمیم بگیرد و به تصمیم او احترام بگذارید.
* با او جر و بحث نکنید.
* او را مسخره، تحقیر یا سرزنش نکنید.
* او را با دیگران مقایسه نکنید.
* بین او و خواهرها و برادرهایش تبعیض قائل نشوید.
* هر موفقیت او را هرچند کوچک، مورد تشویق قرار دهید.
* به فرزندتان کمک کنید اشتباه‌ها و شکست‌هایش را جبران کند.
* قوانین خاصی برای منزل خود در نظر بگیرید و از او بخواهید به آنها احترام بگذارد.
* سعی کنید از سؤال کردن زیاد، دستور دادن و انتقاد کردن بپرهیزید.
* در فعالیت‌ها و سرگرمی‌های فرزندتان شریک باشید.
* به فرزندتان کمک کنید خود و ناتوانی خود را هرچه بیشتر بشناسد.

ج) انتظارهای مربوط به مهارت‌های حسی و حرکتی

* او را زیاد به گردش، کوه، پارک، رودخانه، و... ببرید تا طبیعت را ببیند.
* اجازه دهید زیاد آب بازی کند و او را به شنا بفرستید.
* اجازه دهید با خاک و سنگ بازی کند و دست و پایش را در ماسه و خاک فرو کند.
* اجازه دهید بدود، بالا و پایین برود یا از جایی آویزان شود.
* او را تشویق کنید با آهنگ و سرودهای کودکانه (با هر نوع وزن و آهنگی) نرمش کند.
* او را زیاد به محل بازی کودکان یا حیاط منزل ببرید و بگذارید با همسالانش بازی‌های پرتحرک کند.
* سعی کنید فرزندتان هرچه ممکن است کمتر تلویزیون نگاه کند و پشت رایانه بنشیند.
* او را به توپ بازی و فوتبال تشویق کنید و گاهی خودتان با او بازی کنید.
* او را تشویق کنید نقاشی بکشد و نمایش بازی کند.
* او را تشویق کنید خمیر بازی کند.
* گاهی او را ماساژ دهید ، نوازش کنید و موهایش را شانه بزنید.
\ettelaat newspaper..htm   گرفته شده از سایت اینترنتی